Kerk H.H. Nicolaas en Barbara
Kerkstraat 18, 6301 BX Valkenburg a.d. Geul
Midden in het centrum van Valkenburg staat de eeuwenoude, uit mergel opgetrokken, aan de heilige Nicolaas en Barbara toegewijde parochiekerk.
Deze kerk is de oudste van de twee kerken die het centrum van Valkenburg rijk is. Een kerk met een rijke geschiedenis.
Kerk H.H. Nicolaas en Barbara
De eerste keer, dat er een kerkgebouw in Valkenburg in de oorkonden wordt vermeld, is in 1228. Het toen aangeduide gebouw is vermoedelijk slechts een hulpkerk geweest van de moederkerk te Schin op Geul. Ze stond wel op dezelfde plaats als de parochiekerk nu. In een akte uit 1281 staat vermeld dat deze hulpkerk werd losgekoppeld van bovengenoemde moederkerk. In 1281 werd Valkenburg een zelfstandige parochie en werd die kerk een parochiekerk.
Men mag zonder overdrijving stellen, dat bijna geen eeuw voorbij is gegaan, zonder dat de kerk, hetzij als gevolg van talrijke belegeringen, hetzij door een brand, beschadiging zou oplopen. In zijn boek "Uit Valkenburgs Verleden" noemt Ad Welters de Valkenburgse kerk "Een kerk, waarvan de stenen spreken", daarbij uiteraard doelend op haar rijke verleden. Men moet daaraan toevoegen dat de stenen voornamelijk vertellen over oorlogen, verwoestingen, plunderingen en brand.
De toren dateert waarschijnlijk uit het jaar 1465. Aan de bouwwijze van de rest van de huidige kerk kan men zien, dat ze in verschillende perioden is herbouwd en vergroot. De laatste grote verbouwing vond plaats in 1904 o.l.v. P.J.H. Cuypers.
Voor uitgebreide informatie over de bouwgeschiedenis van het kerkgebouw verwijzen we graag naar het artikel dat A.A.M. Warffemius in 2010 geschreven heeft in het boek over onze kerk.
Belangrijke jaartallen
Enkele jaartallen met bijbehorende gebeurtenissen.
Jaar/Datum | Gebeurtenis |
1228 | Een kerkje wordt voor het eerst in een oorkonde vermeld. |
5 december 1281 | Valkenburg wordt een zelfstandige parochie. |
1465 | Luikenaren verwoesten de kerk en nemen de klokken mee. |
1632 | Jan van Nassau neemt Valkenburg in en ook de kerk heeft van de Hollandese troepen te lijden. |
1636 | Dertig mensen uit Valkenburg die beschutting zochten in de kerk voor een Hollandse belegering vinden de dood. |
1620 en 1773 | De grote branden die de stad aan de Geul hebben geteisterd lieten de kerk van Nicolaas en Barbara niet ongedeerd. |
1756 | Er werd een gote restauratie uitgevoerd die zeer kostbaar was. |
1799 | De Fransen kwamen en stalen de klokken uit de toren. |
1838 | Toen pas kwamen er nieuwe klokken. |
1891 | Er wordt een groot portaal voor de toren gebouwd. |
1904 | De laatste grote verbouwing en uitbreiding. |
26 januari 1943 | De drie klokken worden opnieuw gestolen, ditmaal door de Duitsers. |
1946 | De Valkenburgse kerk krijgt als eerste in het Bisdom een drietal nieuwe klokken. |
1955 | Onder toezicht van Rijksmonumentenzorg worden de daken vernieuwd. |
1956 | Men sloopt de tegen de oostkant van de kerk gelegen huizen, waardoor het fraaie, middeleeuwse godshuis geheel vrij kwam te liggen. |
1972 | Er komt een nieuwe ingang aan de Grote Straat tot stand. |
1983 | Start van een grote restauratie van het kerkgebouw. |
1995 | Restauratie en herinrichting van het interieur van de kerk. Tevens werden oude schilderingen in de gewelven en bij de pilaren blootgelegd en gerestaureerd. |
2000 | Restauratie van de muurschildering 'de Genadestoel'. |
2006 | Start restauratie en bescherming van alle glas in lood ramen. |